ประเพณีกินเจเดือนเก้า (จีน) โรงเจฮะน่ำตั๊ว

โรงเจฮะน่ำตั๊ว ตั้งอยู่หมู่บ้านโต้ล้ง หมู่ ๒ ตำบลสวนหลวง อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร เป็นศาลเจ้าเก่ามีอายุกว่า ๑๓๐ ปีมาแล้ว ตามประวัติได้มีชาวจีนฮกเกี้ยนอพยพหนีความแห้งแล้งจากผืนแผ่นดินใหญ่ ล่องเรีอสำเภามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารพระมหากษัตริย์ไทยเป็นจำนวนมาก สำหรับจังหวัดสมุทรสาครชาวจีนโพ้นทะเลได้กระจัดกระจายทำมาหากินตลอดลำน้ำท่าจีน และได้มีคนจีนฮกเกี้ยนกลุ่มหนึ่งเข้ามาอาศัยบนที่ดินพระมหากษัตริย์ในต้นรัชกาลที่ ๕ ทำการเกษตรและรับจ้างในหมู่บ้านโต้ล้ง ชาวจีนกลุ่มนี้ได้นำรูปเทพเจ้าที่เคารพนับถือ จำนวน ๑๐ องค์มาเพื่อกราบไหว้บูชาด้วย ได้แก่ เทพเจ้าฟ้าดิน (ทีตี่แป่ป้อ) พระแม่องค์ธรรม (เต๋าบ้อหง่วนกุน) พระศรีอริยเมตไตรย์ (นี่เล็กฮุดโจ๊ว) พระแม่กวนอิม (กวนอิมเหนี่ยเนี้ย) พระแก้ว พระกาล (น่ำปักแชกุน) และองค์พระอีก ๓ องค์ (ซำไก่โจ๋ซือกง) โดยได้สร้างศาลไม้ใผ่หลังคามุงจากหนึ่งหลัง เป็นโรงเจฮะน่ำตั๊วหลังแรก ตั้งอยู่ริมคลองภาษีเจริญ ฝั่งทิศใต้ ตลอดเวลาที่ผ่านมามีกิจกรรมกินเจเดือน ๙ มาทุกปี

ปรากฏว่าจำนวนผู้ที่เคารพนับถือองค์เทพเจ้าและมากินเจเพิ่มขึ้นตลอด แต่การเดินทางไปโรงเจมีทางไปได้ทางเดียวคือทางเรือ (คลองภาษีเจริญ) ปัจจุบันโรงเจฮะน่ำตั้วได้ย้ายมาก่อสร้างโรงเจหลังใหม่ขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๐ บริเวณที่ดินติดถนนโต้เล็งเชื่อมกับถนนเศรษฐกิจ ๑ (ไกล้สามแยกกระทุ่มแบน) ลักษณะศาลเจ้าเป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กทรงเก๋งจีน มีลวดลายมังกรสวยงาม

เทศกาลกินเจทุกปีจะเริ่มในเดือน ๙ ตามปฏิทินจีน มีกำหนด ๑๐ วัน โดยมีกิจกรรมตามประเพณีจีนทุกวันเช่น มีพิธีเชิญเทพเจ้า จากสรวงสวรรค์มาเป็นองค์ทิพย์พยานในวันแรก โดยมีพระสงฆ์อนัมยนิกาย (พระญวน) เป็นผู้นำประกอบพิธี มีการบวงสรวง ถวายภัตตาอาหารเจ ผลไม้ การเวียนธูป (เดินไหว้รอบศาล) การบูชาดาวนพเคราะห์ การลอยกระทง การทิ้งกระจาด การปล่อยสัตว์ และการแห่องค์เทพเจ้าไปไหว้โรงเจฮกเข่งเซี่ยงตึ๊ง และโรงเเซี่ยงซิ่วตั๊ว (เรียกว่าแห่ข้ามตั๊ว) แลบริจาคทานผู้ยากไร้ เป็นต้น วันสุดท้ายเทศกาลกินเจ มีพิธีส่งเทพเจ้ากลับสู่สรวงสวรรค์ เป็นอันสื้นสุดเทศกาลการกินเจ

อีกหนึ่งตำนานเทพเจ้าของการกินเจ ถือกำเนิดขึ้นในประเทศจีนมานานนับพันปี มีประวัติกล่าวว่าที่เมืองจิ้วจิงฮู้ มณฑลฮกเกี้ยน มีเศรษฐีคนหนึ่งเป็นคนใจบุญกินเจและชอบแจกจ่ายอาหารเจแต่ผู้ยากไร้และพวกขอทานเป็นประจำ วันหนึ่งเศรษฐีได้นำอาหารเจมาเลี้ยงคนจนและขอทานกินแต่ปรากฏว่ามีขอทาน ๙ คนซึ่งทุกคนเป็นขี้ทูดกุดถังร่างกายเป็นตุ่มนูนหนา นิ้วมือ เท้างอหรือกุด เข้ามาขอข้าวกินและขอพักค้าง บรรดาคนใช้ไม่ยอมให้กินข้าวไม่ยอมให้พักและยังไล่ด้วยเสียงดัง

เศรษฐีได้ยินเสียงดังเอะอะโวยวายจึงออกจากเรือนมาดูเหตุการณ์ครั้นทราบแล้วจึงกล่าวกับขอทานว่าทั้งบ้านมีคนอยู่อาศัยเต็มแล้ว ส่วนที่ก่อสร้างเพิ่มเติมก็ยังไม่เสร็จแต่ไม่เป็นไรยินดีให้พักจากนั้นได้สั่งให้คนใช้นำบานประตู ๙ บานมาให้เป็นที่รองนอนชั่วคราวพร้อมจัดอาหารเจมาเลี้ยงดูอีกด้วย เมื่อขอทานทั้ง ๙ กินอาหารเสร็จแล้วก็พักนอนบนบานประตูที่เศรษทฐีจัดให้ พอรุ่งขึ้นเช้าปรากฏว่าขอทานทั้ง ๙ หายไป และเมื่อไปดูที่ที่นอนพบว่ามีรูปของเทพเจ้า ๙ พระองค์ปรากฏอยู่บนบานประตูทุกแผ่น ชาวจีนเรียกกันว่า “กิ่วอ๊วงฮุกโจ๊ว / เทพเจ้าเก้าพระองค์”

เศรษฐีเห็นเช่นนั้นก็เกิดเคารพศรัทธานำบานประตูทั้ง ๙ บาน ไปตั้งสักการะบูชา บังเกิดความเจริญก้าวหน้ายิ่งขึ้นในทุกปีจึงจัดงานเลี้ยงอาหารเจและแจกสิ่งของเป็นเวลา ๑๐ วัน เป็นอีกหนึ่งตำนานที่มีทั้งเทพเจ้าและเทพดาวนพเคราะห์เป็นประธาน

โรงเจฮะน่ำตั้วมีกำหนดการกินเจเริ่มตั้งแต่วันที่ ๒ – ๑๑ ตุลาคม ๒๕๖๗ ตลอด ๑๐ วัน มีกิจกรรมและพิธีกรรมตามที่ได้กำหนดไว้ในประกาศของโรงเจ จึงขอเชิญชวนสาธุชนร่วมถือศีลกินเจเพื่อความสุขของตนเอง เพื่อนมนุษย์ และสัตว์โลกมีความร่มเย็นเป็นสุขตลอดไป ทั้งนี้โรงเจมีโรงทานอาหารเจบริการฟรีตลอดเทศกาล